مجله خبری تشریفات

پيامبر اسلام بسيار دلسوزو مهربان نسبت به ديگران بوده است ولذا چنانچه افراد از روي عناد به پروردگار يکتا ايمان نمي‌‌آوردند، حزن و غصه گمراهي ديگران بر پيامبر سنگيني مي‌‌کرد تا جايي که قرآن مي‌‌فرمايد: «لعلک باخع نفسک»؛ اين آرم مهرباني و دلسوزي تشریفات ترحیم مشهد خالصانه اورا علامت مي‌‌دهد.
2- رفتار نيک، به شهادت تاريخ، پيامبر اسلام بهترين و نيکوترين اخلاق را داشته می باشد؟ اخلاق و رفتار و گفتار خود پيامبر اسلام هم از نگاه قرآن و هم از حیث تاريخ، نماد مي‌‌دهد که حضرت با نيکوترين خوی و بهترين گفتار، حتي با دشمنان خود را داشته می باشد.
پيامبر اسلام آنقدر با مهرباني و نيکوئي با مردم اخلاق نمود که قرآن او‌را به عنوان نمونه رفتار عظيم معرفي مي‌کند؛ «إنک لعلي خلق و خوی عظيم».
پيامبر اسلام، کلاً مسائل با صبر، شيکيبائي، بخشش وگذشت کردار مي‌‌نمود و در برخورد با همگان با صورت باز و شاد واکنش مي‌‌نمود.
همسايه يهودي حضرت هر روز با خاکستر از آن حضرت استقبال مي‌‌کرد و پيامبر(ص) بدون هيچ واکنشي، پس از حرکت دادن لباس‌ها و تروتمیز کردن حال و روز ظاهري‌‌اش به رویه خود ادامه مي‌‌داد، و روز بعد از آن، با آنکه مي‌‌دانست همان اپلیکیشن تکرار مي‌گردد، نيز تغيير مسير نمي‌‌داد. يک روز از آنجا مي‌‌گذشت با کمال تعجب از خاکستر خبری نشد، حضرت با لبخند بزرگوارانه‌اي اعلام کرد: رفيق ما امروز به سراغ ما نيامد! گفتند: بيمار می‌باشد. فرمود: بايد به عيادتش برويم. بيمار يهودي، وقتي پيامبر اسلام را بالاي سرش مشاهده نمود، در فیس آن حضرت صميميت و محبت صادقانه‌‌اي احساس کرد که گويي سالها می باشد با وي سابقه دوستي و آشنايي دارااست و کل کينه‌‌هاي مرد يهودي نسبت به حضرت، به مهر و صفا تبديل گرديد.
آيا ديني که رهبرش اينگونه حتي با دشمنانش عکس العمل دارد، ديني خشن و بي رحم هست، يا دين با صفا و محبت و خلق و مهر و عاطفه؟!
در‌صورتی‌که تاريخ صدر اسلام را مطالعه کنيد پي مي‌‌بريد که در اثر برخورد نيک واخلاق حميده پيامبر اسلام و مهرو عطوفت که در دين اسلام وجود داشت، اقوام و ملل مختلف از محیط و اکناف مدينه به اسلام مي‌‌پيوستند و شعاع خورشيد اسلام هر روز قلمرو بيشتري را فرا مي‌‌گرفت. در نخستين فتوحات اسلامي و کردار مهربانانه پيامبر اسلام و مسلمان ها، مسيحيان شبه جزيرة العرب و شامات و غيره شيفته اسلام شدند واز صميم دل آن را پذيرفتند.
اما براي صحت ادعاي پيامبري پيامبر اسلام و آوردين اسلام، گذشته از روش اعجاز؛ دو رویکرد اصلی وجود داراست:
يکي؛ توده آوري قرائن وشواهد متفاوت براي صدق ادعاي نبوت.
دوم؛ تصديق کتب آسماني قبل از آن پيامبر.
اينک هر دو منش را به طور مختصر بررسي می‌نمائيم.
الف) گردآوری آوري شواهد در صدق رسالت پيامبر اسلام(صلي الله عليه وآله وسلم)

ملتزم فاصله مستجار است تا رکن یمانی مقابل حطیم. این محل را از آن روی ملتزم می­‌نامند که زائران و حج‌گزاران در آنجا می‌­ایستند و به دیوار ملتزم شده، می­ چسبند و در تشریفات ترحیم مشهد دعا می­‌خوانند.

بنابر برخی روایات، نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) صورت و دست‌های خود را بر این نصیب از دیوار می‌گذاشت. از آن حضرت نقل کرده‌اند که درین محل، دعای بندگان مستجاب میباشد. اعتراف به گناه و طلب بخشایش، از اجرا مستحب این محل است.

درهای مسجدالحرام

مسجد‌الحرام در گذر تاریخ و در توسعه‌هایى که صورت گرفت، داراى درهاى بسیارى شد که برخى از آنان، در هر بعد از ظهر، نامى ویژه به خود گرفت. موقتا، مسجد شمار فراوانى در خرد و والا داراست. درهاى خرد اکثر وقت ها در طرف مسعى می باشد که نام‌هاى آن ها عبارت میباشد از:
باب بنى شیبه، باب السلام، باب على، باب النبى، باب العباس و در دو سوى این درها، باب مروه در ازای مروه و باب صفا در عوض صفا میباشد. در گسترش تازه، بسیارى از این درها مسدود و تابلوهاى آنها از در میان رفته میباشد. گفتنى میباشد که باب بنى شیبه از اعتبار خاصى برخوردار بوده است؛ زیرا پس از سقوط هُبَل از بام کعبه، آن را در کنار این در دفن کردند و به این ترتیب، رفت و آمد موحّدان در اینجا، به معناى کوبیدن بیشتر کفر و بت‌پرستى می‌باشد. استحباب ورود از این در به مسجد به همین دلیل می باشد.

احکام فقهی ویژه کعبه و مسجدالحرام و مکه و مقبره

وجوب احرام برای دخول به مسجد‌الحرام و مکّه.

عدم تایید صلاحیت قصاص کسی که به مسجد‌الحرام پشتیبانی برده هست.

مجوز قصر و اتمام برای مسافر در مسجد‌الحرام.

حرمت اخذ لقطه از بقاع.

عدم جواز عبور جنب و حایض از مسجدالحرام.

حکم ساختن بنایی مرتفع‏تر از کعبه.

حکم تنجیس کعبه و مسجدالحرام.

حرمت خارج کردن سنگریزه و خاک از مسجد‌الحرام.

عدم تایید صلاحیت صید در بقعه.

کراهت مجاورت در مکه.

کراهت قرائت نماز یومیه در داخل کعبه.

عدم جواز مضایقه و مشقت بار‏گیری منازل مکه، برای حاجیان.

عدم تایید صلاحیت ورود غیر مسلمان به مسجدالحرام و مکّه

در زمان مراسم، عده ای در بین حاضران قرآن تقسیم می کنند که ثواب قرائت آن به روح مرحوم هدیه شود. برای این فعالیت از قرآن های حزبی استعمال می‌شود و برای هر فردی که رغبت داشته باشد یک حزب در حیث گرفته می شود. در تشریفات ترحیم مشهد صاحبان عزا در جلوی مسجد می نشینند و مهمانان هنگام ورود به آنها تسلیت می گویند .

مجلس با قرائت آیاتی از قرآن مجید آغاز می شود و معمولا آیاتی درباره تذکر روز قیامت و مرتبط با مرگ تلاوت میشود. سخنران به معرفی متوفی می‌پردازد و از سجایای اخلاقی و صفات نیکوی او یاد می کند. از طرف حاضران به صاحبان عزا تسلیت گفته و از طرف صاحبان عزا به حاضران خوشآمد می گوید و از افرادی که در مراسم مراسم‌تدفین و مجلس ختم در کنار خانواده متوفی بودند تشکر می کند.

پس از آن یک واعظ که عموما روحانی می باشد با نقل روایاتی عبرت آموز و تلاوت اشعاری پند آمیز از کوتاهی عمر و قطعی بودن مرگ صحبت می کند و روز قیامت و توجه به آخرت را به حاضران تذکر می کند و برای جا ماندگان طلب طاقت داراست .

بعداز سخنرانی ، نوبت مداحی است. یک مداح با تلاوت روضه هایی از رخداد کربلا، عظمت آن مصیبت را یاداوری می کند و بازماندگان را تسلی میدهد و برای متوفی طلب بخشش و مغفرت می کند. در نقطه پایان سخنران از همه افرادی که در مسجد حضور داشتند سپاس کرده و بابیان نام از حضور بزرگان مجلس قدردانی می کند. امروزه برخی از خانواده ها به جای مداحی یا در کنار آن، از تیم های نی و دف نوازی در مراسم ختم استفاده می کنند که سازی هایی عرفانی هستند و عموما یاور آنها اشعاری از حضرت مولانا خوانده میشود و فضایی خاص ساخت‌و‌ساز می کنند که به ذوق و سلیقه صاحبان عزا بستگی دارد.

پس از نقطه پایان مراسم ختم، گروهی از قوم نزدیک، خانواده متوفی را تا خانه هم نشینی می کنند و یا یار و همدم مردان برای باز کردن فروشگاه بسته آنها راهی میگردند. بعضا خانواده ها پس از مسجد از میهمانان خود با شام نیز پذیرایی می کنند که این پذیرایی در خانه و یا سالن صورت می گیرد. بحرانی ترین و کلیدی ترین لحظات جهت برگزاری هرچه بهتر تشریفات ترحیم و مراسمات را باید همین مرحله دانست.

از یک سو داغ از دست دادن عزیز مسافرت کرده خانواده و نزدیکان را در بهت و ماتم فرو برده و افسوس لحظات از دست رفته، اقتدار هر کاری را سلب می نماید.

از سوی دیگر بایستگی تصمیم گیری و عملیاتی کردن امور تشریفات جهت هر چه با شکوه تر برگزار کردن مراسمات و جاری ساختن و تدارک کلیه امور در عرض تعدادی ساعت مجال عزاداری را سلب می نماید.

در این در بین می بایست کلیه امور را ذیل لحاظ داشت و نسبت به برنامه ریزی هر چه مناسب تر اقدام نمود.

در این بخش به مطالعه اموری که در‌این حوزه می بایست به آن اعتنا داشت میپردازیم:
گام اول:
اخذ مدرک فوت ( درصورتی که متوفی در منزل فوت کرده‌با‌شد، البته با رعایت شرایط مربوط) اولی قدم بایستی به همین منظور پزشکانی که جواز صدور سند فوت را از وزارت بهداشت دریافت نموده اند،می توانند نسبت به آن اقدام نمایند.

ولی در حالتی که متوفی در درمانگاه دعوت حق را لبیک گفته می بایست به صورت اتوماتیک به وسیله تیم اداری مریض خانه مدرک فوت بوسیله مراجع ذیصلاح صادر می گردد.

گام دوم:
در قدم بعدی بایستی نسبت به هماهنگی با آمبولانس های بهشت زهرا جهت انتقال جنازه میت تماس گرفته خواهد شد.

در شرایطی که خانواده مرحوم یا مرحومه قصد انتقال جنازه عزیزی از دست رفته را به شهرستان داشته باشند.

آمبولانس های بخش محرمانه نیز می توانند نسبت بدین جابجایی اقدام نمایند.

که این مهم پس از صدور مدرک فوت بوسیله دکتر و صدور تایید صلاحیت های ما یحتاج صورت می‌گیرد.

گام سوم:
اما شاید سخت ترین و در عین حال دردناک ترین این لحظات زمانی است که چنین خبری را باید به اقوام، آشنایان، دوستان و نزدیکان رساند.

نکته: بطور سنتی تماس توسط بزرگترهای خانواده با این اشخاص فرآیند طبیعی فعالیت می‌باشد، اما در این حوزه می قدرت از شرکتهای خدمات ترحیم نیز یاری گرفت.

چرا که این مجموعه ها با داشتن امکانات ارسال پیام و تماس گروهی میتوانند به تمامی افراد مورد نظر اطلاع رسانی موردنیاز را انجام دهند.

همچنین پاسخگوی نیکی جهت انجام هماهنگیها و اطلاع رسانیها به مهمانان مراسم باشند.

به کارگیری از یک موسسه تشریفات ترحیم ماهر و فریم فراگیری دیده آن درین بخش از عمل می‌تواند بار سنگینی را از دوش خانواده متوفی چه به جهت مسائل روحی و دیوانه و چه مسائل هماهنگی و اطلاع رسانی بردارد.

کارهایی که مهمانان برای محافظت احترام صاحبان عزا می بایست اعمال دهند به تفصیل پایین میباشد:
۱.ترجیحا با جامه مشکی وارد تشریفات ترحیم مشهد گردید.
عالی میباشد از خرقه مشکی برای رفتن به مسجد و مراسم ختم به کار گیری فرمایید. این شغل نوعی احترام و روشی اثرگذار برای ابراز همدردی با آن ها میباشد.

۲.توصیه تاج گل با بنر پهنا تسلیت
برای پهنا تسلیت توصیه تاج گل، بنر و یا این که چاپ اطلاع رسانی ترحیم جهت پخش در مسجد از شغل های قشنگ برای همدردی با صاحبان عزا به حساب میآید.

۳.موقع ورود درود و پهنا تسلیت
مجال ورود به مسجد صاحبین عزا پیدا کرده به آن ها درود و تسلیت بگویید.
۴.بعداز نشستن و قرائت فاتحه
بعد از ارشادوراهنمایی نیروی کار و نشستن عالی میباشد برای روح متوفی سوره ستایش و اخلاص خوانده گردد.

۵.برخاستن و پهنا تسلیت به صاحبین مجلس
درصورتی که که یکی صاحبان عزا را در بدو ورود مشاهده نکردید عالی میباشد فرصت دیدن آن شخص از جا برخواسته و برای پهنا تسلیت مبادرت نمایید.
۶.ترجیحا تصاحب کردن قرآن و تلاوت آن
جایز میباشد در مساجد بعداز نشستن قرآن گرفته و خوانده خواهد شد، تا روح جدید در قبلی آهسته گیرد.

۷.سفارش می‌گردد دست‌کم یک ربع تا نیم ساعت حضور داشته باشید.
دستکم یک ربع تا نیم ساعت در مجلس حضور داشته باشید و با باقیماندگان همدردی فرمائید.

۸.تلاش فرمائید زیاد نخندید
خندیدن جا و جای خویش را دارااست.کوشش نمایید از خندیدن و کلام زدن با دیگرافراد که ممکن میباشد سبب لبخند گردد دوری کنید.
چرا خوب میباشد از تشریفات ترحیم به کارگیری نمائید؟
نظم بیشتر مجلس
پذیرایی آبرومند
عدم بضاعت پذیرایی کردن صاحبان عزا به جهت تالمات روحی
از خودکار نیافتادن کسی به جهت به کارگیری از نیروی کار زمان روئت کرد
هماهنگی عالی امو
تجربیات بیشتر در برگزاری مراسمات ترحیم و شناخت بیشتر با ترسیم و رسوم

با دقت به اینکه اشخاص متعددی در خاکسپاری کمپانی می‌نمایند، مالک مجلس بایستی تا حدودی تجهیزات مایحتاج برای راحتی میهمانان را مهیا نماید. با تشریفات ترحیم مشهد همینطور اینکه مرگ در حالت مختلفی فیس می دهد، ممکن میباشد در گرمای فصل‌تابستان و یا این که سرمای فصل‌زمستان باشد. در سود به کارگیری از سایه بان برای میهمانان به خصوص برای خردسال ها و اشخاص سالمند که نسبت به سایر افراد جراحت‌پذیرتر میباشند ما یحتاج میباشد.

برگزاری مراسم ترحیم
پس از اتمام فرایند مراسم تدفین مهمترین مراسم مجلس ترحیم یا این که به عبارتی ختم میباشد، به صورت کلی می‌قدرت اعلام‌کرد که طرز برگزاری و تشریفات مجلس ترحیم در بخش ها گوناگون به صورت‌های گوناگونی میباشد. هر شهر و حیطه‌ای آداب و رسوم خاصی داراست که مطابق به عبارتی آداب و رسوم برای عزیزان خویش سوگواری می‌نمایند، بعضی از جامعه ها به طور مختصر و موثر مراسم برگزار می‌نمایند و برخی دیگر مراسمات پهناور‌ای برگزار می‌نمایند. بعداز نقطه پایان تدفین بایستی مجال و جای ظریف مجلس ختم به میهمانان اگاهی داده خواهد شد.

رزرو مسجد و تالار
برای برگزاری مراسم ترحیم یک کدام از مهم ترین اصل‌ها رزرو مسجد میباشد. می بایست هماهنگی‌های موردنیاز با مسجد متبوع صورت بپذیرد تا میهمانان برای برگزاری مراسم سوم، هفتم، چهلم و یا این که سالگرد متوفی به مسجد یا این که تالار مراجعه نمایند. به هنگام رزرو مسجد برای مجلس ترحیم بایستی به تعدادی نکته قابل توجه اعتنا کرد، مسجد رزرو گردیده می بایست متناسب با تعداد میهمانان شما باشد. در شکل خرد و نادر جا بودن مسجد میهمانان اذیت خواهند شد، نکته حائض اهمیت دیگر مکان پارک میباشد. اکثری از اشخاص با وسیله فردی در مراسم کمپانی می‌نمایند، براین اساس رزرو محلی که مکان پارک مطلوب نیز داشته باشد موجب راحتی میهمانان شود.

خرید اثاثیه موردنیاز برای مجلس ختم
در مسجد و یا این که تالار، پذیرایی محدودی از میهمانان جاری ساختن میگردد، به همین مراد بایستی اسباب مشخصی را تهیه و تنظیم نمائید. از جمله خرید لوازمی همانند قند، دمنوش، آب، استکان یکبار مصرف، دستمال کاغذی و غیره ضروری و مورد نیاز میباشد. به هنگام خرید این مفاد نیز می بایست به نکاتی همانند تعداد میهمانان دقت کرد. توصیه می‌کنیم اشکال پک های پذیرایی ترحیم که سبزینه برای شما اماده نموده است را ببینید.
پیشنهاد و چاپ کارت دعوت ترحیم
یکی‌از اقدامات مورد نیاز برای برگزاری مراسم ترحیم، چاپ کارت و یا این که اعلامیه ترحیم میباشد. برای اینکه قوم از مجال و جای برگزاری مراسمات آگاه شوند شما می توانید برای آن‌ها کارت دعوت ارسال فرمایید. همینطور اعلامیه‌های ترحیم در نصیب‌های متعدد شهر نصب می گردد تا دیگرافراد نیز از مرگ متوفی باخبر شوند.

در اعلامیه ترحیم اطلاعاتی همانند اسم و اسم خانوادگی متوفی، اسم فرزندان، اسم قوم مجاورت همانند داماد، عروس، بابا، مامان و … نوشته میگردد. همینطور جای ظریف و فرصت برگزاری مراسم درج می‌گردد.

گل آرایی و شمع آرایی میز ترحیم
یک کدام از کارهایی که برای گرامیداشت حافظه خاطره متوفی اعمال می شود، پیاده سازی و ساخت یک میز و تزیین آن با گل و شمع میباشد. برای این شغل می بایست لوازمی همانند پارچه مشکی، عکس کادر گردیده متوفی به یار و همدم روبان مشکی، ترمه، دیس رطب و حلوا تهیه و تنظیم نمایید. آن‌گاه با تمرکز و نازکی موردنیاز میز ترحیم با اسباب و اثاث تهیه و تنظیم گردیده چیده می‌گردد.
هماهنگ شدن با وسایل نقیله برای حمل و نقل میهمانان
همانگونه که می دانید اکثری از اشخاص وسیله فردی برای جابه‌جایی ندارند، براین اساس داخل شدن به مراسم ختم برای آن ها با رنج یار گردد. یک کدام از وظایف صاحب خانه این میباشد که تا حد قابلیت راحتی میهمانان خویش را آماده نماید، درین حالت هماهنگ شدن با وسایل نقیله همانند مینی‌بوس، ون و غیره برای جابه‌جایی میهمانان بایستگی داراست.

رزرو و هماهنگ شدن با مداح و قاری
یک کدام از لازمات مجلس ترحیم وجود یک مداح و قاری برای اداره عالی مجلس ترحیم میباشد. مداح به تلاوت مدیحه و بیان کردن مطالبی در ارتباط با فرد متوفی میپردازد تا اشخاصی که در مجلس ترحیم کمپانی کرده‌اند با متوفی بیشتر آشنا شوند. قاری نیز سرگرم تلاوت آیه‌ها قرآن می گردد.

خرید آب و نوشیدنی
افرادی که در مجلس ترحیم کمپانی می‌نمایند از جای ‌های متفاوت با فاصله‌های کوتاه و وقتگیر می آیند، به دست آوردن تجهیزات ما یحتاج برای راحتی میهمانان مثلا شغل های لازمی میباشد که صاحب خانه می بایست اعمال دهد. برای مثال در مجالسی که در فصول گرم سال برگزار می‌گردد سرو آب و آب میوه بسیار اساسی میباشد. شما می‌توانید در سبزینه محتویات پک های پذیرایی را به دلخواه خویش بچینید.

بشر در طی تاریخ اجتماعات به گونه های متفاوت مردگانش را دفن نموده است. صورت هایی از مراسم تدفین وجود داراست که با هنجارهای فرهنگ وتمدن اهل ایران و اسلامی ما ناهمخوان میباشد. در‌این فی مابین البته مرگ بی پرواترین و مصرح ترین سویه معاش و یک حقیقتِ مسلم میباشد. به‌این جهت یکی اشتباهات انسانها همواره این بوده میباشد که مردگانشان را تشریفات ترحیم مشهد چه طور و کجا دفن نمایند.

دفن در موقعیت جنینی: پیشینه کهنترین گورهایی که تا به امروز یافت شد‌ه‌است، به پنجاه هزار سال قبل از به دنیا آمدن مسیح می‌رسد. در کهنترین صورت مراسم تدفین، در بعد از ظهر پیشاسنگی لاشه را مانند جنین در شکم مامان به پهلو در یک گور سنگی می خواباندند. تشییع جنازه به صورت جنین از یک سو این توهم را تولید می‌کرد که لاشه به خواب فرورفته میباشد و از سوی دیگر از آرزو به بیداری و تولدی دیگر بعداز رستاخیز آرم داشت.

طناب پیچ کردن مردگان: اجداد ما در آن روزگار بسیار بدور جنازهی مردگان را طناب پیچ می کردند. احتمالاً به دلیل آن که می ترسیدند مردگان زنده شوند و سراغ زندگان بیایند.

دفن در قبر های بزرگ: تشییع‌جنازه در فرهنگهای سابق که پیشینه شان به سه هزار و پانصد سال قبل از به دنیاآمدن مسیح می‌رسد بسیار التفات داشت. گورهایی پهناور به ارتفاع دوازده متر که با تختهسنگ سازه میکردند از التفات تشییع‌جنازه در‌این تمدن ها علامت داراست. در‌این گورها یکصد لاشه جا می گرفت و روی آن را با خاک می پوشاندند. اینگونه گورهای عظیمی به بناهای باشکوه مشابهت داشت و ساختن آن‌ها وقت و هزینه ی متعددی می طلبید. در سده های وسط، قبل از شروع روزگار روشنگری که همگی چیز با افسانه درآمیخته بود، برخی اروپائیان، برای مثال آلمانیها اعتقاد و باور داشتند که‌این گورها را غول ها برای خودشان ساخته اند.
دفن در سنگ آهک: در یونان قدیم مردگان را در تابوتی از سنگ آهک قرار می دادند و این تابوت سنگی را سارکوفاگوس یا این که “گوشتخوار “می خواندند. واژهی تابوت در بعضا زبانها مانند آلمانی و فرانسه را ابعاد از همین واژهی سارکوفاگ حصول کردند.

شتر و جواهرات، یار و همدم میت: در فرهنگ وتمدن عرب جاهلی ترسیم بر این بود یک شتر در حالی که سرش به عقب برمیگشت یار مرده دفن می کردند و در نار وی یه خرده پول قرار میدادند تا در سرای اخرت هم پول برای خرید داشته باشد و هم مرکبی برای سوار شدن.

قلب جدای از جسم: در قرنها وسطی گمان می بردند که روح بشر در قلب وی قرار دارد. از این رو بعضی پادشاهان و هنرمندان تبارک وصیت میکردند که قلبشان را جدا دفن نمایند. ریچارد شیردل، ناپلئون بناپارت، دانته و شوپن از مشاهیری اند که قلب آن ها غیر وابسته دفن گردیده است.

میت در غار یا این که در کوه: در کنعان و در جمهوری اسلامی ایران، جنازهی میت را در غار یا این که در دل کوه قرار می دادند. در نقش رستم، در سینهی کوه مقبرههای عظیمی از زمان هخامنشی و ساسانی به یادگار باقیمانده میباشد. داریوش عظیم، اردشیر، داریوش دوم و خشایارشا را در دل کوه دفن کرده اند. و دفن مردگان هخامنشی در درون کوه یکی‌از دلائلی میباشد که هخامنشیان گر چه اهورامزدا را تحت عنوان معبود قبول داشتند اما به زرتشت و آئین او اعتقادی نداشتند. بعداز تصلیب مسیح، جنازهی وی روی زمین باقی‌مانده بود. داستان میباشد که ژوزفِ آریماتئا، از یاران مسیح، گور خویش را که در غاری قرار داشت به مسیح اعطا کرد و جنازهی اورا در آن غار نهادند. مسیحیان براین باوراند که مسیح، سه روز سپس زنده شد و از این غار به عرش عروج کرد. این رخداد که در کتاب مقدس آمده میباشد به قصهِ عید منزه آوازه داراست و منشا مهم‌ترین عید مسیحی ست.

مردگان طعام لاشخورها: مردگان را صرفا در خاک یا این که در دل کوه ها دفن نمی کردند. در تمدن اهل ایران – زرتشتی مراسم‌تدفین در هوا مرسوم بود. در‌این دین زمین و حریق تبرکی داراست و روح که از تن بشر خارج رفت پیکر مرده بسیار پلید و پلشت میباشد و هر چیز را کثیف می نماید. به همین جهت مرده را نباید به خاک یا این که به حریق سپرد. زرتشتیان از مجال ساسانیان هر جا که بودند دخمه هایی می ساختند و مرده را به آنجا می بردند و در هوای آزاد، کنار دیواری می نهادند تا مرغان شکاری و حیوان‌ها درنده آن‌ها را بدرند و متلاشی نمایند و هنگامی که تنها استخوانی از مرده باقی میماند، استخوان او‌را برمی داشتند و در محوطه ی کوچکی می گذاشتند و به آن “ستودان” می گفتند که به قصه مدرس فقیه، سعید نفیسی مخفف کلمهی استخوان دان میباشد.

پیشگفتار
وقتی که عزیزی را از در بین ما می‌رود، بخش اعظمی از اقوام و دوستان گرایش دارا‌هستند برای پهنا تسلیت نزد ما بیایند. از این رو می بایست با آداب برگزاری مراسم ختم آشنا باشید تا بتوانید مراسم قابل قبولی برای عزیز از دست رفت برگزار کنیم.
شاید در آن فرصت روحیه نیکی نداشته باشیم و نتوانیم امور را بر طبق با آنچه مدنظرمان است اجرا بدهیم. از این رو خوب میباشد برای برگزاری مراسم تشریفات ترحیم مشهد از مجموعه های خدماتی مجالس ترحیم یاری بگیرید.

تشریفات برگزاری مراسم ختم
اکثر اوقات آداب برگزاری مراسم بایستی هم‌زمان اعمال گیرد. مثلا آگهی به خویشاوندان می بایست به وسیله اشخاصی در طول مهیا سازی مقدمات مراسم ایفا گیرد. یکی خویشاوندان مرتبه یک می بایست با دیگر اقوام تماس بگیرد و فوت آن فرد را آگهی نماید. آنگاه از آن فرد درخواست نماید به بقیه آشنایان هم این خبر را برساند. اعلامیه‌ای بایستی تهیه و تنظیم خواهد شد که تاریخ مراسم سوم و هفتم در آن بیان گردد. این اعلامیه را در مراسم مراسم‌تدفین پخش می‌نمایند و برخی بر روی دیوار و جای هایی برای اعلامیه نصب می‌نمایند. حتی می‌گردد از روش شبکه های مردمی خبر فوت و تاریخ برگزاری مراسم های گوناگون برای مرحوم را به استحضار همگان برسانند.
اکثری از اشخاصی که در آرامستان مسجد، سالن و… حضور پیدا می‌نمایند ماشین فردی ندارند. به همین برهان برگزار کنندۀ مجلس بایستی اتوبوسی را برای جابه‌جایی اقوام به جای های متعدد اجاره نماید.

صدور سند فوت
اول مرحله از آداب برگزاری مراسم ختم این میباشد که برای شخص فوت گردیده مدرک فوت صادر خواهد شد. این مدرک به وسیله پزشک معالج مربوطه با محاسبه کردن آرم های حیاتی فرد صادر می‌گردد. به خواسته تصویب فوت بایستی مدارک هویتی شخص را یاروهمدم با سند فوت با مهر و امضا بوسیله پزشک معالج به تصویب و اوضاع ببرید.

خلال دکتر کارمندان گورستان شهید شدن و حضور دو شخص برای پذیرش فوت فرد هم کافی میباشد. شما می‌توانید با پرداخت پولی هر چند که خواستید مدرک فوت اخذ نمائید.
روند خرید قبر
طبق آداب و رسوم برگزاری مراسم ختم، در صورتی شخص در خانه یا این که مریض‌خانه فوت کرده‌باشد برای جابجایی متوفی به آرامستان بایستی مسلما با آمبولانس تماس حاصل نمایید. قوم رتبه یک متوفی برای خرید قبر و بقیه شغل های اداری بایستی به تایید قبرستان بروند و در آن جا پیشنهاد یک قبر برای فرد بدهند.
آغاز مدرک فوت را به تایید قبرستان تحویل می‌دهید تا فعالیت های اداری دیگر به ترتیب اجرا بگیرد. در صورتی‌که سند فوت نداشته باشید مسئولین آرامستان از یک اعطا کرد دکتر معالج درخواست می‌نمایند تا مدرک فوت صادر نماید.
در شرایطی‌که که آیتم مشکوکی نباشد سند فوت صادر گردد. در غیر این شکل متوفی به دکتر رسمی جهت رسیدگی ارجاع میگردد. بعداز معرفی یک مباشر به خانواده متوفی کلیۀ کارها دربرگیرنده فراهم سازی قبر، کفن و دفن متوفی و دیگر امور با موعظه های او اجرا میگیرد.

رزرو مسجد برای عزا و قرآن قرائت
بعد از نقطه پايان مراسم مراسم تدفین طبق اعلامیۀ داده گردیده و بر اساس با رسومات برگزاری مراسم ختم، موردنیاز میباشد مراسمی در مسجد برگزار نمائید. برای این فعالیت بایستی از پیشین هماهنگی های مورد نیاز را با مسئولین مسجد صورت پذیرد. در روز سوم وفات معمولاً فامیل رتبه یک به آرامستان می روند و از آن جا طبق ساعت اعلام می‌گردد به مسجد می روند.
در ورودی مجلس پسران، دامادهای متوفی، اخوی، خان دایی و برخی از اشخاص حضور پیدا می نمایند تا مهمانان را به باطن مسجد پند نمایند. رزرو مسجد در آداب و سنت های متفاوت گوناگون میباشد.

تلاوت قرآن
پس حضور همه میهمانان طبق آداب برگزاری مراسم، شخصی مسلط به قواعد قرآنی آیاتی مرتبط با مرگ، قبر و قیامت را خواندن می‌نماید. در اکثر زمان ها مجالس از قاری قرآن تقاضا می شود تا استارت به تلاوت سوره ای از قرآن نماید. آیه‌ها قرآنی را می بایست با تلفظ درست حروف عربی و قوائد و تجوید بخواند. در هنگام استارت قرائت قرآن از حضار تقاضا فرمایید تا به احترام آیه ها قرآن خموشی نمایند. -حتی الامکان آن را انقطاع نکنید- عالی میباشد هنگامی برای ترجمه و تعبیروتفسیر قرآن در حیث بگیرید.
تلاوت مداحی
آداب برگزاری مراسم ختم چنین میباشد که بعد از تلاوت قرآن روضه خوانی و مداحی طبق اصول خودش اعمال می گردد. مداح مدیحه خوانی را با بیان کردن تسلیت به خانوادۀ متوفی استارت می‌نماید. یکسری شعر پندآموز از شعرای دارای اسم و رسم می‌خواند. آن‌گاه روضه خوانی را با اشعاری ادامه میدهد. مداح در بخشی از نوحه خوانی به اهل بیت توسل می‌نماید. مداح مناجات و دعای توسل را در انتهای مراسم مدیحه خوانی میخواند و آن گاه مدیحه خوان به نیابت از عموم به صاحب و مالک مجلس تسلیت میگوید. در پایان تاریخ برگزاری مراسم های دیگر (سوم و هفتم) را اعلام می‌نماید.

امروزه شاهد ارتقاء دیده گیر برگزاری مراسم ترحیم در فضای گشوده هستیم البته نکته بسیار اساسی درباره برگزاری مراسم های گوناگون در فضای گشوده این میباشد که مجموعه تشریفات حرفه‌ای بایستی وظیفه برگزاری اینگونه مراسم هایی را به عهده بگیرد چون برگزاری مراسم ترحیم در فضای گشوده نیاز به تجارب و مهارت متعددی دارااست و یک مجموعه غیر حرفه‌ای اصلا توان برگزاری یک مراسم تشریفات ترحیم مشهد با کیفیت را نخواهد داشت.
از طرفی دیگر نیز برگزاری یک مراسم اصولی و حرفه‌ای مستلزم روحیه و درحال حاضر مساعدی میباشد که اینگونه روحیه ای را نمی اقتدار در نزدیکان شخص متوفی یافت براین اساس شایسته ترین طریق جهت برگزاری یک مراسم اصولی و همان آبرومندانه، سپردن آن به یک مجموعه تشریفاتی متخصص است.

پذیرایی مراسم ترحیم در فضای گشوده
همانگونه که گفته شد پذیرایی مراسم ترحیم در فضای گشوده نیز مانند پذیرایی در مراسم های دیگر از اصول و قواعد خاصی تبعیت می نماید و همواره به برگزاری هر چه عالی این مراسم از سوی گران قدر خیس ها تاکید شد‌ه‌است؛ معمولا بیشتر عموم جمهوری اسلامی ایران حتی برای یک توشه هم که گردیده از گران قدر خیس های خویش این پاراگراف را شنیده اند که:
بعد از مرگم مراسم آبرومندانه ای را برگزار فرمایید و یا این که حتی اکثری از اشخاص در حین حیاتشان، کیفیت طریق برگزاری مراسم خویش را طراحی برنامه و انتخاب می نمایند.همان گونه که امروزه همه کارها به نحوه های معمولی و سریع ایفا می‌شوند، پذیرایی مراسم ترحیم در فضای گشوده نیز از این قاعده جدا نیست بدین ترتیب امروزه عبارتی به عنوان “پک پذیرایی مراسم ترحیم” را بسیار می شنویم.
پک های پذیرایی بوسیله مسئولین برگزار کننده مراسم تهیه و تنظیم می‌شود؛ وقتی که‌این مسئولیت بر عهده مجموعه های تشریفات قرار داده می‌گردد روند ایفا عمل از آن چه که فکرش را می‌کنید هم معمولی خیس شود.
پک پذیرایی برای برگزاری مراسم ترحیم در فضای گشوده با دقت به دست اندرکاران پایین به وسیله صاحب و مالک عزا تعیین می گردد:

میزان دارایی
محتویات پک که مشمول اشکال میوه، رطب، آجیل، گونه های کیک ها و آبمیوه ها و… میباشد.
فصل برگزاری مراسم
تعداد مهمان ها
نکاتی که بایستی در طی تهیه و تنظیم پک پذیرایی به آن دقت کرد:

مطلقا به چگونگی میوه ها اعتنا فرمائید و چنانچه خودتان می‌خواهید پک پذیرایی را تنظیم نمائید مطلقا در ساعت ها نخستین صبح به تره توشه بروید.
هم در هنگام خرید میوه ها را دست چین فرمایید و هم وقتی که میوه ها را می شویید.
از آن جایی که برگزاری مراسم ترحیم مغایر دیگر مراسم ها، از پیش رقم خورده وجود ندارد پس می بایست برای تهیه و تنظیم پک های پذیرایی طراحی برنامه دقیقی داشته باشید.
در صورتی‌که مجال یه خرده در دست دارید میتوانید پک پذیرایی را از شرکت ها تشریفاتی توصیه دهید ولی پیش از هر اقدامی مسلما از چگونگی سرویس ها و چگونگی پک های پذیرایی اعتقادوباور نتیجه ها فرمایید به این دلیل که خرد ترین نادرست در این مورد قادر است به یک ایراد جبران ناپذیر تبدیل خواهد شد.مختصات لوکیشن فضای گشوده در مراسم ترحیم
تحقیق مختصات لوکیشن فضای گشوده در مراسم ترحیم نیز از التفات بسیار متعددی برخوردار‌است. پیرو به بعضا از مهم‌ترین آن‌ها اشاره خوا‌هیم کرد تا مطلوب ترین تعیین را داشته باشید:
مسافت قبرستان تا محل برگزاری مراسم ترحیم: بعد از برگزاری تدفین وهله به برگزاری مراسم اساسی در محل گزینش گردیده می‌رسد بدین ترتیب مهمان های حاضر در قبرستان می بایست به محل برگزاری مراسم بروند پس فاصله فی مابین گورستان تا محل برگزاری مراسم هر چه معدود خیس باشد به عایدی مالک عزا و مهمان ها خواهد بود.

معیار تردد و ترافیک در روز های خاص هفته: معمولا در روز های آخری هفته در مسیر های منتهی به گلشن سالن ها و دیگر محل های برگزاری گونه های مراسم های متفاوت، بسیار مالامال تردد خیس از روز های معمولی در هفته میباشد براین اساس پیش از گزینش محل برگزاری مراسم قطعا واحد سنجش تردد و ترافیک مسیر را رسیدگی فرمائید.

آب و هوای حوزه‌: وقتی که قصد برگزاری یک مراسم را دارید قطعا بایستی از همگی جهات محل برگزاری آن را تحقیق فرمائید تا آسایش و راحتی مهمان ها نگهبانی گردد و از طرفی دیگر نیز مراسم به شایسته ترین نحو ممکن برگزار گردد. آب و هوا اثر بسزایی در چگونگی مراسمی که میخواهید برگزار نمایید داراست مخصوصا هنگامی که قصد برگزاری مراسم در فضای گشوده را دارید عنایت این مورد دو چندان می گردد.

یکی فلسفه های اجرای مراسم ختم ، استخراج فایده های معنوی برای خویش و عزیز از دست رفته میباشد ، که بر مبنای احادیث از مالامال فضیلت ترین انجام معنوی ، توسل به آل الله میباشد .

باب سود های معنوی در فقیه برزخ گشوده میباشد و روح مِیت از توسلات و خیرات و مَبَرّات باقیماندگان منفعت میبرد ، علاوه براین، ارائه درست این بخش می‌تواند تا حد قابل توجهی در تشریفات ترحیم مشهد سبب التیام خیال و خاطر باقیماندگان شودچرا که از نگاه روانشناسان هنگام مواجه شدن با یک مصیبت، عالی میباشد آدم به خاطر مصیبت بزرگتری بیفتد، و به‌این واسطه از شدت مصیبت وارده بکاهد.

نکات شایان توجه در نصیب توسل

از نوحه های رمانتیک به کارگیری فرمایید و از قرائت مدیحه های دشوار و هنگفت بپرهیزید مگر مجلس ختمی که شرایط هیأت پیدا می کند و مجلس حالت تایید و اخذ مدیحه های هنگفت را داراست در‌این‌صورت‌ اشاره به نوحه های هنگفت بلا گونه های میباشد .
نوحه را با دقت به تناسب و رابطه با مصیبت وارده گزینش فرمائید.
هنگام تلاوت، اجر مدیحه را به روح میت مجلس تقدیم نمایید، و عالی میباشد بدین نکته در فواصل توسل با عباراتی اشاره گردد.
از تلاوت مدیحه های وقت گیر در مجالس ترحیم دوری کنید.
زمزمه هایی راکه شنونده می بایست پاسخ بدهد خودتان تا پایان تکرار فرمائید به این دلیل که معمولا در مجالس ترحیم شنونده زمزمه نمی نماید.
قرائت سینه زنی در مجالس ترحیم معمول وجود ندارد ولی با اعتنا به حالت مجلس و در شکل حضور جمعیت زیاد ، زمان کافی ، هیأتی بودن شنونده و … می‌توانید روضه ای کوتاه ارائه دهید.
ز) مناجات و دعای نقطه نهایی مجلس
بهتر میباشد در نقطه پايان مجالس ختم ، اشعاری کلی در وصف عاشقان آل الله ارائه خواهد شد. مثل؛

هـر آن هر کس قـدم زد در آستان حسین عزیز هر دو دنیا شد عهدوپیمان به جان حسین

***

هیچ زمان نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق و علاقه ثبـت اسـت بـر جـریـده عالـم دوام مـا

در دعای نهایی محافل ختم عالی میباشد دعاها ای آیتم به کار گیری قرار گیرد که در آن نیاز به آمین اعلام کردن شنونده نباشد؛ اما محافلی که شنونده اهل دل میباشد ، می قدرت دعاهای معمول محافل مذهبی را آیتم به کار گیری قرار بخشید.

ح) پهنا تسلیت و سپاس
قسمت مداحی در مجالس ختم با پهنا تسلیت و قدردانی نقطه پايان می پذیرد ، در‌این نصیب مداح بعد از پهنا تسلیت به صاحبان عزا و قدردانی از کمپانی کنندگان در مجلس به اعلام ادامه اپ می‌پردازد که تلاوت سوره الرحمن و سخنرانی میباشد ، بیان پایانی نصیب مداحی عبارت میباشد مثلا عربی : “رَحِمَ اللهُ مَن قَرِءَ الفاتِحَهَ مَعَ الصَّلَوات”
بعداز مداحی وهله به تلاوت سوره الرحمن میرسد که معمولا تا آیه “کُلُّ مَن عَلَیهَا فانٍ” ادامه پیدا می نماید. هنگام خواندن سوره الرحمن زمانی آیه “فَبِأی آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبان” خوانده می‌شود ، مستحب میباشد گزاره؛ “لَا بِشَیْ‏ءٍ مِنْ آلَائِکَ رَبِّ أُکَذِّبُ”[۸]خواندن خواهد شد. به همین استدلال در بعضا محافل ، شنونده بعداز خواندن آیه نام برده ، این پاراگراف را تلاوت می نماید. عالی میباشد قاری نیز این پاراگراف را با مستمعین تکرار کند. (مشاهده سوره الرحمن)

بعداز خواندن قرآن وهله به سخنرانی موعظه آمیز و ارشاد میرسد که به وسیله روحانیون متشخص برگزار می شود، درین قسمت به موضوعاتی درخصوص سکرات موت ، شب اولیه قبر و سؤال نکیرین، فقید برزخ، قیامت و… پرداخته می شودونهایتا باذکرتوسل به اهلبیت(ع) به نقطه نهایی می‌رسد.

نکته لازم به ذکر اینکه برخی از مجالس ترحیم سوای سخنرانی اجرا مي شود و آحاد وقت به تلاوت قرآن و مداحی می گذرد . مداحان اهلبیت(ع) قطعاً به صاحبان مجلس تأکید نمایند که‌این قسمت نباید حذف شود ؛ چراکه به واسطه حذف این نصیب ، یکی‌از فلسفه های برگزاری مجالس ترحیم ـ که به عبارتی یاداوری و تنبه باقیماندگان میباشد ـ در گیر نقص‌ می‌گردد بلکه می بایست بیشترین عملکرد صاحبان عزا صرف این نصیب شود تا میت و باقیماندگان و کمپانی کنندگان در مجلس فایده کافی و وافی را از مجلس ترحیم ببرند.
برای اینکه بعداز نقطه نهایی سخنرانی شنونده تکلیف خویش را بداند و مسجد برای نرم افزار های آتی به موقع تخلیه گردد ، سخنران در نقطه نهایی گفته ها خویش پاراگراف؛ “وَ عَجِّلِ اللهُمَّ فِی فَرَجِ مَولانا صاحِبَ الزَّمان” را خواندن می نماید و مستمعین به احترام امام مجال(عج) روی پا می ایستند و فردی از میان جمعیت به معصومین علیهم السلام به ترتیب پایین درود می‌دهد.

رو به قبله درود بر حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) با این جمله‌ها:

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا اَبَاعَبْدِالله ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ الله ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ اَمیرِالْمُؤْمِنین ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابنَ فَاطِمَهَ الزَّهْراء سَیِّدَهِ نِساءِ الْعَالَمیِن ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ جَمیِعاً وَ رَحْمَهُ اللهِ و بَرَکَاتُه.

رو به مقبره امام رضا(ع) درود بر آن حضرت با این جمله‌ها

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الْاِمَامُ الْغَریِب ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الْاِمَامُ الشَّهیِد ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الْاِمَامُ الرَّئوُف ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا این که شَمْسَ الشُّمُوس أَلْمَدْفُون بِأَرْضِ طُوس ـ اَلسُلطَان یَا عَلِیَّ بْنَ مُوسیَ الرِّضاَ الْمُرتَضی عَلَیْکَ آلافُ التَّحِیهِ وَالثَّناء وَ رَحْمَهُ اللهِ وَ بَرَکَاتُه.

رو به قبله درود بر امام فرصت(عج) با این جملا‌ت:

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا شَریِکَ الْقُرْآن ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا قَاطِعَ الْبُرْهَان ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا اِمَامَ الْإنْسِ وَ الْجَانّ ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ الْعَصْرِ وَ الزَّمَان ـ عَجَّلَ اللهُ فَرَجَک وَ سَهَّلَ اللهُ مَخْرَجَک ـ اَلسَّلامُ عَلَیْکُم جَمیِعاً وَ رَحْمَهُ اللهِ وَ بَرَکَاتُه. “رَحِمَ اللهُ مَنْ قَرِءَ الْفَاتِحَهَ مَعَ الصَّلَوَات”

و درین فرصت ختم مجلس اعلام می گردد و عموم و مداح تا درب خانه خانواده معزا را هم نشینی مینمایند در منش خانواده معزا جلوی همگی و اشخاص دیگر پشت راز آن ها و با پست کردن صلوات ملازمت و همراهی مینمایند.

پذیرایی در خاکسپاری
در برگزاری مراسم ترحیم غالبا در قسمتی از مسجد شال ترمه پهن می نمایند و روی آن را با گلدانی از گل های سپید، شمع های سپید و یا این که سیاه، قرآن، گلاب پاش و عکس خوشگل و تر و تمیز ای از متوفی می آرایند. در کنار این تزئینات سینی های رطب و حلوا برای پذیرایی از میهمانان فراهم گردیده و رو یاین شال ترمه گذارده می گردد.

اشخاصی در مسجد مسئولیت پذیرایی در مراسم تشریفات ترحیم مشهد را به عهده دارا‌هستند که یا این که از قبیله متوفی و یا این که خدمه ی مسجد می‌باشند. معمولا درین مراسم با دقت به سردی یا این که گرمی هوا، با دمنوش یا این که قهوه و شربت و پک های پذیرایی ختم از مهمانان پذیرایی می‌شود اما دمنوش آبمیوه اثبات مراسم ترحیم به حساب می آید. گذاشتن میوه و شیرینی های خاصی نیز در‌این سیرتکامل مراسم مرسوم میباشد. تازگی و گزینش و دکوراسیون میوه و شیرینی و حلوا و رطب نیز در‌این مراسم از حق تقدم شامل است.

صاحبان عزا معمولا در جلوی مسجد و در کنار شال ترمه می نشینند تا مهمانان هنگام ورود ریلکس خیس بتوانند به آنان تسلیت گویند.
تدارک طعام و رستوران
اکثرا پس از برگزاری مراسم ترحیم خانواده متوفی شامی تحت عنوان خیرات متوفی برای مهمانان در حیث میگیرند. خوب میباشد رستورانی که انخاب می توان به مسجدی که مراسم ترحیم در آن برگزار گردیده‌است مجاورت باشد تا زحمت رفت و آمد و ترافیک به گردن مهمانان نیوفتد. برای دعوت مهمانان به مراسم شام، در اصل از کارت دعوت مراسم ختم به کارگیری می نمایند و خویشاوندان متوفی کارت دعوت را شخصا برای مهمانان میبرند.

موسیقی در مراسم ترحیم
موسیقی جز آداب و رسوم مهم برگزاری مراسم ترحیم به شمار نمی آید هرچند در بعضا از بخشها جمهوری اسلامی ایران زجه و مویه هایی آیینی برگذار میشود که یاور موزیک هایی اطراف ی سینه زنی ساخت و ساز می نمایند. امروزه موسیقی ناراحتی آلود و آرامی در مراسم سوا مسجد پخش می‌شود تا دور و بر متشنج نشده و بدون صدا و احترام جا ماندگان مراقبت خواهد شد.
تدارک وسایل ضروری
تدارک وسایل پذیرایی برای مثال ظروف یک توشه مصرف برای میوه، دستمال کاغذی و استکان یکبار مصرف و دمنوش دیگر موردها پذیرایی به عهده ی بزگزارکنندگان خاک سپاری میباشد.
آداب کلی برای برگزاری مراسم ترحیم
فامیل در حدود متوفی ، جلوی در مسجد در دو طرف به صف می ایستند و هنگام ورود یا این که خروج حاضران از آن ها سپاس و سپاس می نمایند.
قوم و قبیله معمولاً در جلو یا این که بالای مجلس، به ترتیب جايگاه قرابتشان با متوفی یا این که مداقه منزلت اجتماعی و سنی شان درمراسم می نشینند .
در زمان مراسم، عده ای دربین حاضران قرآن تقسیم می نمایند که اجر تلاوت آن به روح مرحوم کادو گردد. برای این شغل از قرآن های حزبی استعمال میگردد و برای هر شخصی که رغبت داشته باشد یک حزب در حیث گرفته می گردد.
بعداز نقطه پایان مراسم ختم، گروهی از قبیله مجاورت، خانواده متوفی را تا منزل همنشینی می نمایند و درصورتی که امداد یا این که کاری برای اجرا دادن باشد
صاحبان عزا از مهمانان که برای «پهنا تسلیت» و «سرسلامتی» می‌آیند استقبال می‌نمایند، ولی خودشان از آن‌ها پذیرایی نمی کنند، بلکه هر که گاه اورا «میاندار» می‌گویند، به مهمانان گلاب و جزوه‌ای از قرآن تعارف می‌نماید و یکسری بدنِ دیگر نیز از مهمانان با خوراکی‌ها پذیرایی می‌نمایند.
فغان و ناله، خودزنی، کندن مو سر راز، دریدن لباس و سنگ بر سینه کوفتن، مثلا عمل‌های برخی زنان در مراسم ترحیم میباشد.
آن‌ها در مجالسی که در خانه برگزار می گردد معمولاً دیرتر از مردان مجلس را رخنه‌ می‌نمایند.
هزینه ی زیاد و سرسام آور برای مراسم ترحیم هم سبب آزار رسانی صاحبان عزا و هم شل نبودن مهمانان میش ود.
عموما شخص غزادار به جهت جراحت روحی، خودش نمی تواند کل رئیس مراسم را به عهده بگیرد در‌این‌حالت‌ عالی میباشد شخصی امین و قابل متکی بودن را که به برگزاری مراسم شناخت دارااست ، برای مدیر و برگزاری مراسم ترحیم تعیین نماید.