با مروری کوتاه بر سیر تطور تاریخی میدان های دارای تشریفات ترحیم مشهد شهرت کشور ایران از شهرهای قدیمی تا کنون، شاهد آنیم که رفته رفته معماری میدان نقشی اثرگذار در دسته اندام های شهری یافته و تاثیرات متعددی را بر تکوین و سازماندهی فضایی شهر نسبت به عصر های تاریخی متعدد، به ایفا رسانده میباشد.
میدان تحت عنوان یک فضای شهری با حضور و ژرف اندیشی معنا دار آدم و به خواسته و هدف معینی درخصوص با تکان جمعیت موجودیت مییابد و افزون بر آن جلوه های روشنی از یک فضای ساخت کننده رابطه، تماس و عمل آدمی را نمایان می سازد. رسیدگی شهر از روزگار دیرین، به خصوص شهرهای کشور‌ایران پس از اسلام، تا‌وقتی‌که شهرسازی از نظر ورود مفاهیم نو، نا آشنا و گسستن از قیمت های قبل خویش قرار نگرفته میباشد، گویای آن میباشد که همواره میدان نیز همانند دیگر اندام های اثرگذار و کارکردی، در حیات روان شهر، حضوری مفید داراست.
میدان های پر اسم و رسم جمهوری اسلامی ایران از زمان سلجوقیان به سپس استارت به ثبت خویش کرد و در زمان صفویه به مفاهیم عمیق و کارآمدی در معماری و شهرسازی رسیده و در زمانه قاجار به غایت نقش خویش دست یافته میباشد، ولی رفته رفته نقش می بازد تا جایی که از سال های میانی عصر پهلوی نام و نشان خویش را از دست داده و در دو دهه اخیر نیز در بلاتکلیفی مطلق به راز می‌برد.
درکی که در حال حاضر از معماری میدان و مضمون آن وجود داراست همانی میباشد که در ذهن همگان و به صورت یکسان از تقاطع تعدادی خیابان که فضایی در وسط آن برای تفکیک تکان سواره پدید آمده و با ترکیبی از پوشش گیاهی، آب نما و فواره صورت می‌گیرد و هیچ رابطه معقولی با آدم، تکان انسانی و حضور مضمون دار بشر برقرار نمی سازد.معماری میدان فارغ از حضور موءثر و امن آدم و به منظوری مشخص مضمون فرنگی ندارد و حضور آدم در‌این فضای میانی تقاطع ها خیر دارنده مضمون میباشد، خیر موءثر میباشد و خیر امن.
معماری میدان در زمانه جمهوری اسلامی ایران باستان
میدان های دارای شهرت کشور‌ایران معمولا در محل تلاقی مسیرهای ممتد به دروازه های شهر پدید می آمد که‌این مسیر ها، خویش بدلیل رابطه بی واسطه با دروازه، مکانی برای خرید و فروش و کسب و کار بودند. گشودگی پدید آمده از تلاقی این مسیر، و ، معمولا میدان را ضمن راس پیوندها اقتصادی – اجتماعی به راس فیزیکی شهر بدل می ایجاد کرد.
دسترسی به کوه شاهزاده مسلم: