مجله خبری تشریفات

تاریخچه مسجدالحرام

کشیدن حصار در اطراف مسجدالحرام

پیروزى اسلام در مکه سبب ساز شد تا خانه معبود و اطراف آن، از لوث وجود بتها تمیز شود و فضاى مکه را اذان بلال که شعار توحید بود، دربرگیرد. تا این مجال هیچ حصارى و بنایى در نزدیکی مسجدالحرام نبود. تنها در نزدیکی کعبه آن سوى محدوده تشریفات ترحیم مشهد طواف خانه‌هاى عرب‌ها بنا شده بود.

با بسط اسلام و افزوده شدن به شمار مسلمانان، احساس شد که باید محدوده طواف پهناور‌تر شود. از این رو خلیفه دوم دستورداد تا خانه‌هاى فضا را بخرند و وخیم کنند و به محدوده مسجد بیفزایند؛ همچنین ذکر کرد تا دیوارى کمتر از قامت یک بشر در اطراف مسجد بکشند، درهایى نیز در آن بگشایند و مشعل‌هایى بر فراز دیوارها نصب کنند تا مسجد در شب روشن بماند. پرده‌هاى کعبه را نیز عوض کنند.

از آنجا که کعبه و مسجد در معرض سیل بود، تلاش شد تا سیل بندهایى در حوالی آن احداث خواهد شد که از هجوم آب و سرازیر شدن آن به مسجد جلوگیرى کند.

مبتنی بر رسمى کهن به مردمى که در حوالی کعبه زندگى مى‌کردند امر داده شد بناهاى خود را برتر از کعبه نسازند تا بناى کعبه و مسجد ذیل الشعاع آن‌ها قرار نگیرد. گفتنى است، پیش از ظهور اسلام ساکنان مکه به احترام کعبه، خانه‌هاى خود را به صورت مربع نمى‌ساختند.

توسعه و گسترش مسجد در طول عثمان

بعد از اقدامات خلیفه دوم در سال هفدهم هجرى، خلیفه سوم در سال بیست و شش هجرى، بار دیگر بر محدوده مسجد افزود. او امرکرد تا خانه‌هاى دیگرى را خریده و ضمیمه مسجد سازند. در میان او و برخى از صاحبان خانه‌ها درگیرى پیش آمد که عاقبت برخى از آنان راضى شدند و برخى نیز ناراضى باقى ماندند.

خلیفه سوم، به طور همزمان با پیشرفت مساحت مسجد، دستورداد رواق‌هایى براى مسجد ساخته گردد. تا آن مجال گوشه و کنار فضا کعبه کاملا سوای سقف بود و این اول بارى بود که قسمت‌هایى از آن مسقف مى‌شد.

تاریخچه مسجدالحرام

کشیدن حصار در اطراف مسجدالحرام

پیروزى اسلام در مکه سبب ساز شد تا خانه معبود و اطراف آن، از لوث وجود بتها تمیز شود و فضاى مکه را اذان بلال که شعار توحید بود، دربرگیرد. تا این مجال هیچ حصارى و بنایى در نزدیکی مسجدالحرام نبود. تنها در نزدیکی کعبه آن سوى محدوده تشریفات ترحیم مشهد طواف خانه‌هاى عرب‌ها بنا شده بود.

با بسط اسلام و افزوده شدن به شمار مسلمانان، احساس شد که باید محدوده طواف پهناور‌تر شود. از این رو خلیفه دوم دستورداد تا خانه‌هاى فضا را بخرند و وخیم کنند و به محدوده مسجد بیفزایند؛ همچنین ذکر کرد تا دیوارى کمتر از قامت یک بشر در اطراف مسجد بکشند، درهایى نیز در آن بگشایند و مشعل‌هایى بر فراز دیوارها نصب کنند تا مسجد در شب روشن بماند. پرده‌هاى کعبه را نیز عوض کنند.

از آنجا که کعبه و مسجد در معرض سیل بود، تلاش شد تا سیل بندهایى در حوالی آن احداث خواهد شد که از هجوم آب و سرازیر شدن آن به مسجد جلوگیرى کند.

مبتنی بر رسمى کهن به مردمى که در حوالی کعبه زندگى مى‌کردند امر داده شد بناهاى خود را برتر از کعبه نسازند تا بناى کعبه و مسجد ذیل الشعاع آن‌ها قرار نگیرد. گفتنى است، پیش از ظهور اسلام ساکنان مکه به احترام کعبه، خانه‌هاى خود را به صورت مربع نمى‌ساختند.

توسعه و گسترش مسجد در طول عثمان

بعد از اقدامات خلیفه دوم در سال هفدهم هجرى، خلیفه سوم در سال بیست و شش هجرى، بار دیگر بر محدوده مسجد افزود. او امرکرد تا خانه‌هاى دیگرى را خریده و ضمیمه مسجد سازند. در میان او و برخى از صاحبان خانه‌ها درگیرى پیش آمد که عاقبت برخى از آنان راضى شدند و برخى نیز ناراضى باقى ماندند.

خلیفه سوم، به طور همزمان با پیشرفت مساحت مسجد، دستورداد رواق‌هایى براى مسجد ساخته گردد. تا آن مجال گوشه و کنار فضا کعبه کاملا سوای سقف بود و این اول بارى بود که قسمت‌هایى از آن مسقف مى‌شد.